Aleksander hr. Fredro

ZRZĘDNOŚĆ I PRZEKORA

komedia w jednym akcie, wierszem

Złej naturze nie wygodzisz: jakbyś
węża ugłaskać chciał, a on przecie kąsa
And. Max. Fredro

reżyseria i scenografia
RYSZARD JAKUBISIAK

Obsada:

PAN JAN ZRZĘDA:Andrzej Puchała
PAN PIOTR ZRZĘDA:Piotr Wawer
ZOFIA, synowica panów Zrzędów:Małgorzata Cegieła
Edyta Miller
Urszula Morgaś
Weronika Puchała
LUBOMIR:Rafał Madej
Łukasz Nauman
Paweł Rusinowski
LOKAJ:Ireneusz Truszkowski
Piotr Wawer jr
i inni

październik 1986
druga premiera teatru


Aleksander hr. Fredro (1793-1876), polski komediopisarz, pamiętnikarz i poeta. Wykształcenie domowe w ziemiańskim dworze. 1809 wstąpił do armii Księstwa Warszawskiego, brał udział w wojnie z Rosją 1812 (Napoleon I) , zbiegł z rosyjskiej niewoli. 1815 osiadł w rodzinnym majątku Bieńkowa Wisznia pod Lwowem. 1828 ożenił się z hrabiną Zofią Skarbkową. 1833-1842 poseł do Sejmu Stanowego. 1839 honorowy obywatel miasta Lwowa. 1850-1855 mieszkał wraz z rodziną w Paryżu. 1873 członek Akademii Umiejętności.

Uważany za najwybitniejszego polskiego komediopisarza, tworzył z wieloletnimi przerwami, odmawiając publikowania niektórych utworów w miarę ich powstawania, m.in. z powodu ataków krytyki. Jego komedie obyczajowe zajmują się głównie życiem codziennym szlachty galicyjskiej w 1. połowie XIX w., kreując barwne i charakterystyczne typy sceniczne. Stał się mistrzem portretu psychologicznego. Nie gardził artystycznie uszlachetnionymi chwytami rodem z teatru ludowego i farsy. Bliższe mu były ideały oświecenia z jego racjonalistycznym, pełnym dystansu stosunkiem do świata, niż romantyzm, co krytyka miała mu za złe.

Najwybitniejsze komedie napisał w pierwszym okresie twórczości do 1835: Pan Geldhab (1818, wystaw. 1821), Mąż i żona (wystaw. 1822), Pan Jowialski (1832), Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca (1833), Zemsta (1834), Dożywocie (1835). W drugim okresie twórczości, po 18-letnim milczeniu, wyróżnić trzeba Wielkiego człowieka do małych interesów (1877). Wszystkie te utwory stanowią klasykę teatru polskiego.

Był także autorem interesujących wspomnień Trzy po trzy (powst. 1844-1846, wydane 1917), wierszy, bajek, aforyzmów. Najobszerniejsze wydanie: Pisma wszystkie (tom 1-15, 1955-1980).